wtorek, 28 czerwca 2016

Kameralne koncerty letnie (2016)

W czasie 24. Koncertów Letnich Zespołu Kameralnego Pro Musica Antiqua - Muzyka Europejska w przyrodzie i zabytkach Warmii i Mazur - miałem okazję wygłosić kilka krótkich wykładów o przyrodzie regionu. Małe formy w zabytkowych wnętrzach.

„Niezwykłości przyrody regionu” 
Warmia i Mazury to malownicza i urozmaicona kraina z pojeziernym krajobrazem, mozaiką lasów, jezior, rzek, strumieni, źródeł, torfowisk oraz wplecionych w ten krajobraz wsi i małych miasteczek (cittaslow). Między polami wiją się aleje ze starymi drzewami. Liczne są głazy narzutowe. To kraina z bogatą historią oraz niezwykłym dziedzictwem przyrodniczym. Region, gdzie dobrze się żyje i można kameralne obcować z przyrodą. Delektować się dźwiękami, kolorami, zapachami i niezwykłościami przyrody. Czyste środowisko, mozaika ekosystemów i bogactwo gatunkowe grzybów, roślin i zwierząt dostępne są na wyciągnięcie ręki i przez cały rok. Dziuplaste, przydrożne drzewa, małe oczka wodne, wypełnione zapachami torfowiska i uroczyska leśne kryją wiele tajemnic i niezwykłych gatunków, których odkrywanie jest niebanalną przygodą. Dziedzictwo dawnej dzikiej przyrody sąsiaduje z krajobrazem kulturowym. Żyje tu wiele gatunków rzadkich, zagrożonych wyginięciem oraz powtórnie przywracanych przyrodzie (np. jesiotr).

Rzeźba terenu wraz z elementami kulturowymi tworzy unikalne oblicze i swoistość tych obszarów. Zachowały się jeszcze solidnie budowane wieże ciśnień, niegdyś obecne we wszystkich miasteczkach, dziś mające charakter zabytków. Przetrwały w dobrym stanie ceglane gotyckie zamki obronne w Olsztynie, Lidzbarku i Reszlu, Nidzicy, Rynie i Kętrzynie. Ocalały wspaniałe zabytki architektury sakralnej. Obecnie wykorzystywane są zgodnie ze swym pierwotnym przeznaczeniem lub przypisaną im nową rolą jednostek kultury, nauki czy usług turystycznych. Tworzą idealne tło dla muzyki, szczególnie tej kameralnej, która w ich wnętrzach brzmi najlepiej. I co ciekawe są miejscem życia lub gniazdowania wielu rzadkich gatunków zwierząt, małych i dużych.


19 czerwca - Kurzętnik




Sząbruk 3.07. 2016: Niezwykłości przyrody regionu - co żyje w źródle. 



Lidzbark Warmiński. 10.07.2016: Niezwykłości przyrody regionu - ogrody i gatunki obce.




Szczytno 14.07 Niezwykłości przyrody regionu - jak oczyścić jezioro 





Wrzesina 17.07 Niezwykłości przyrody regionu - torfowiska, bagna, moczary 





Kętrzyn 15.09 Niezwykłości przyrody regionu - leśne tulipany 





Dobre Miasto 17 .09 Niezwykłości przyrody regionu - aleje przydrożne





Więcej o koncertach letnich: http://dziedzictwo-kip.blogspot.com/p/koncerty-letnie-2016.html

sobota, 11 czerwca 2016

Grywalizacja, poster na tkaninie i qr kody


Dydaktyka może być również elementem odkrywania, badania i innowacji. Nuda wypala a odkrywanie dodaje radości. Zarówno studentowi jak i wykładowcy. Nauka i odkrywanie są dla wszystkich i od zaraz. Świat wokół nas zmienia się nieustanie i zaskakująco szybko. Nawet w dydaktyce następować musza duże zmiany.

W połowie czerwca 2016 roku kolejny raz wybieram się na Ideatorium do Gdańska. Będzie to  IV Ogólnopolska Konferencja Dydaktyki Akademickiej Ideatorium. Pojadę z posterem, relacjonującym moje eksperymentowanie z grywalizcją oraz z krótkim referatem na temat moich eksperymentów z nauką w puszce (czyli jak nauczyć czym jest nauka i metoda badawcza).

Kronika Niziołków z Drużyny Lasera (zgrywalizowana autoprezentacja)
Przedmiot autoprezentacja (prezentacje publiczne) dla studentów biologii i biotechnologii od samego początku był innowacyjny w formie i treści, odbiegając od stereotypów i rutyny akademickiej. Bywały spotkania w kawiarni (zamiast w sali ćwiczeniowej), spotkania na trawniku, poza typowym życiorysem pojawiło się e-portfolio. Wspólnie poszukujemy nowych form wzbudzania zainteresowania i efektywnego komunikowania się (nauczeństwo).

W roku akademickim 2014/15, przedmiot zrealizowany został po raz pierwszy w wersji zgrywalizowanej. Wykorzystano Facebook, blog, arkusz Excell. Na bazie zebranych doświadczeń w roku akademickim (2015/16), po uzupełnieniach, ulepszeniach wprowadzony jest jako stała oferta..

Wykłady i referaty mogą być inne, nawet na uniwersytecie. Warto w moim odczuciu poszukiwać nowym metod komunikacji, bardziej dostosowanych do publiczności i aktualnego kontekstu cywilizacyjnego. Nie chodzi tu o zarzucanie tradycyjnych form i metod ale o eksperymentowanie i wzbogacanie akademickich form komunikacji i poznawania świata. Ewidentnym i powszechnym deficytem w kształceniu od przedszkola do uniwersytetu jest przerost rywalizacji i egoizmu oraz deficyt kształcenia umiejętności pracy zespołowej.

Grywalizacja ma pomóc kształtować kompetencje pracy zespołowej. "Uczenie się jest najbardziej efektywne, kiedy sprawia radość (przyjemność)". Fabuła zawiera liczne dygresje i odwołania do literatury oraz do biologii (konstrukcja gry umożliwia włączanie się w narrację i rozwijania fabuły, a więc wykorzystania kreatywności studentów). Wykształcony biotechnolog nie samą biotechnologią żyje. Szersze horyzonty kulturalne i hobby pozwalają uniknąć szybkiego wypalenia zawodowego - jest to więc kompetencja długoterminowego funkcjonowania na rynku pracy.

Nauka w puszce od inspiracji do dydaktyki

W laboratoriach często zapominamy, że podstawowym przyrządem badawczym jest nasz mózg. Metoda naukowa poznawania świata przyczyniła się do znaczącego postępu technologicznego i rozwoju cywilizacji. Ale na czym ona polega? Co to jest nauka? Czynności, które wykonują naukowcy w czasie swojej pracy? Filozofowie od dawna się na tym zastawiają i próbują dociec istoty poznania naukowego. Na uniwersytetach uczymy metody naukowej, niezależnie od dyscypliny.

Jak pokazać czym jest nauka? Jedną z możliwości jest edukacyjna zabawa w odgadywanie tego, co jest w puszce, obserwując siebie samego w tym procesie. O jakości dydaktyki decydują także emocje, zarówno studenta jak i wykładowcy. W pracy dydaktycznej powielenie tego samego ćwiczenia przez kilka tak powoduje znużenie wykładowcy jak i zanik entuzjazmu. Na uniwersytecie remedium przez nudą i rutyną jest autentyczne uczestnictwo w nauce i pokazywanie nowych wyników badań. Dotyczy to także nowych form dydaktycznych.

Celem wprowadzenia nowej formy „nauka w puszce” było przede wszystkim zwiększenie motywacji do pracy oraz ukazanie istoty metody naukowej poprzez krótki eksperyment (2 spotkania). Drugim celem było wypracowanie uczelnianej oferty edukacji pozaformalnej (współpraca ze szkołami i uniwersytetami trzeciego wieku).

W 2014 r., w czasie konferencji edukacyjnej w CN Kopernik, uczestniczyłem w zajęciach pt. „Nauka w puszce”. Pomysł zmodyfikowałem, rozbudowując do całego procesu badawczego, łącznie z pisaniem raportu elementami dyskusji, i przećwiczyłem ze studentami zarówno na studiach licencjackich i magisterskich. Potem wykorzystałem na zajęciach z młodzieżą szkolną w trakcie Olsztyńskich Dni Nauki (wrzesień 2015).

Refleksje i spostrzeżenia pozwoliły na kolejne modyfikacje i udoskonalenia, wykorzystane w zajęciach w roku 2015/2016. Efekty mierzyłem za pomocą anonimowej ankiety (Czy zrozumiały był cel i sens tego ćwiczenia? Czy forma ćwiczenia była poważna? Czy zrozumiałam na czy polega proces naukowy w czasie realizacji tego ćwiczenia?), obserwacji w trakcie zajęć, jakości opracowanych sprawozdań.

Seminaria dyplomowe w dużych grupach, skupiających studentów z różnych katedr (zróżnicowana tematyka badawcza) sprowadzają się często do referowania tematyki prac dyplomowych oraz omawiania zagadnień egzaminacyjnych. W tle kształtowane mają być umiejętności związane z metodologią naukową oraz komunikacją (różne formy). Upraszczanie wiedzy od autentycznej nauki do dydaktyki funkcjonuje jak głuchy telefon, gdzie pierwotna informacja ulega zacieraniu, zniekształceniu, uproszczeniu. Czasem następuje mimowolne odchodzenie od nauki jako procesu do nauka jako produktu, już bez emocji odkrywania (sam kontekst uzasadnienia). Im dalej od źródła tym obraz coraz bardziej zniekształcony, uproszczony, bez dyskusji i niuansów, bez emocji poszukiwania i rozumienia sensu. Tak jak cykliczne kalkowanie wzoru.

Oba elementy: grywalizację jak i eksperymenty z puszkami postaram się wykorzystać w opracowaniu nowych propozyucji do edukacji pozaformalnej oraz współpracy z lokalną gospodarką. Odkrywanie i innowacyjność przeciwdziała nudzie i wypaleniu zawodowemu.